Mama dagboek #84: slaapproblemen en scheidingsangst, wat te doen?

Nu dacht ik dat ik als peutermoeder toch al wel het een en ander gezien had. Maar zo bont als onze jongste het maakte, daar kon onze oudste nog een puntje aan zuigen. Slapen werd namelijk een ware hel. Onze kleine man gilde met naar bed gaan de hele buurt bij elkaar. Welkom scheidingsangst!

Huilen, krijsen en woestenij, welkom scheidingsangst

Hoewel het voorheen met slapen altijd erg goed ging, is het kort na onze vakantie ineens veranderd. Uren deden we dienst naast het bedje van dreumeslief. Ondanks de vermoeidheid blijven zijn grote blauwe kijkers wagenwijd open. En dacht maar NIET dat je de kamer vroegtijdig kon verlaten. Dat had de dreumes in kwestie meteen door. Dikke tranen huilde hij wanneer je uit zijn gezichtsveld verdween. Het huilen werd krijsen en krijsen sloeg om in pure woestenij.

Wat wij ook deden, niks hielp. Uit bed halen, niet uit bed halen, erbij zitten tot hij sliep, troosten, juist laten huilen… Maar wat dan wel? Ik zocht het uit.

Scheidingsangst bij kinderen

Scheidingsangst schijnt iets volstrekt normaals te zijn. Het is een fase in de ontwikkeling waar elk kind doorheen moet. Het ene kind heeft er alleen meer ‘last’ van dan het ander. In de leeftijd tussen 8 en 18 maanden ontwikkelen kinderen deze angst. Ze gaan huilen wanneer vertrouwde gezichten buiten hun gezichtsveld verdwijnen. Of dit nu overdag is, ’s avonds of ‘s nachts. Het kind wil niet meer alleen gelaten worden en zet het op een huilen.

Leren op zichzelf te vertrouwen, een fase

Hoe dit komt? Onzekerheid. Op deze leeftijd wordt een kind zich namelijk bewust van de wereld om hem of haar heen. Dat er situaties kunnen voordoen die onbekend of onvertrouwd zijn bijvoorbeeld. Wat een kind alleen nog niet goed begrijpt op deze leeftijd is hoe hiermee om te gaan. En dat is nog best een dingetje. Jij bent de veilige haven. En bij zoiets simpels als slapen, denkt die veilige haven ineens ergens anders naar toe te kunnen gaan. “Dacht het niet!”

Prikkels verwerken met als gevolg onrustig slapen

Maar er is nog een reden dat kinderen op deze leeftijd te maken hebben met scheidingsangst in combinatie met moeilijk in slaap komen. Kleine kinderen leren veel en doen erg veel prikkels op overdag. Al deze prikkels en ervaringen moeten tijdens het slapen verwerkt worden. Je begrijpt, die kleine bovenkamertjes maken overuren. En dat is nu precies de reden waarom een dreumes wat onrustig kan gaan slapen.

Scheidingsangst als wapen inzetten

Dan is er nog een derde reden. De macht der gewoonte. Wanneer een kind er een potje van maakt voor het slapen gaan, dan komt één van de ouders meestal kijken. Dat is natuurlijk precies de bedoeling. Het heeft dus een positief effect en jouw kleine man of vrouw zal dit daarom als ‘wapen’ gaan inzetten om te krijgen wat hij of zij wil. Namelijk dat je weer in de buurt komt.

Het patroon doorbreken

Tja, maar hoe kom je nu van die scheidingsangst af? Je kan natuurlijk wachten totdat de fase overwaait. Maar daar wordt het vaak niet gezelliger van in huis. Bovendien kan je kleintje ook gewend raken aan bepaalde slaappatronen. En dan ben je nóg verder van huis. Je moet dus op de een of andere manier het patroon zien te doorbreken. Op allesoverkinderen.nl kwam ik enkele tips tegen die ik wel bruikbaar vond en ik besloot ze te proberen:

“Er zijn methodes die ervoor kunnen zorgen dat je kind leert om weer zelf te gaan slapen. Je kunt gebruik maken van de zogenaamde wekkermethode of de stap-voor-stap methode.”

(bron: allesoverkinderen.nl)

De wekkermethode

De wekkermethode sprak mij het meeste aan. Simpelweg omdat we de stap-voor-stap methode min of meer al wel probeerden, maar vrij weinig uithaalde. Bij de wekkermethode is het de bedoeling dat je jouw oogappel telkens iets langer alleen laat. Tussentijds kom je steeds even terug om te troosten totdat hij of zij uiteindelijk in slaap is gevallen. De methode werkt zo:

1. Op de eerste avond breng je jouw dreumes naar bed zoals je dat altijd doet. In ons geval lezen we een verhaaltje voor en zeggen dan welterusten. Je vertelt hem of haar dat je over 5 minuten terugkomt. Huilt je kind? Dan ga je toch weg. Wanneer de 5 minuten om zijn, ga je terug om je kindje kort te troosten. Je gaat niet in op verhaaltjes en je houdt je bezoek kort. Daarna zeg je je dreumes weer welterusten en vertel je dat je straks nog een keer komt kijken, na bijvoorbeeld 7 minuten. Daarna kom je nog een keer terug, maar dan na 10 minuten. Dit herhaal je net zo lang totdat jouw kindje in slaapt valt.
2. Op de tweede avond doe je weer precies hetzelfde. Steeds blijf je periodes weg en kom je terug. Maar nu maak je de tijd die er tussen zit langer. Bijvoorbeeld 5, 10 en 15 minuten.
3. Op de derde avond herhaal je hetzelfde ritueel als de 2 avonden ervoor. Alleen de tijd tussen de periodes maak je weer ietsjes langer. Bijvoorbeeld 10, 15 en 20 minuten.
4. Op de vierde avond vergroot je wederom de tijd tussen jouw bezoekjes. Begin altijd met maximaal 20 minuten. Blijf je te lang weg, dan raakt je kleintje misschien overstuur en valt het juist moeilijker in slaap. En dat was nou net niet de opzet. Alle komende avonden start je steeds met 20 minuten tussen de bezoekjes in en dat bouw je langzaam uit tot dat je kindje zelfstandig in slaapt valt.

De tactiek lijkt te werken

Op het moment dat ik dit schrijf zitten we midden in de wekkermethode en durf ik voorzichtige vreugdesprongetjes te maken. De tactiek lijkt namelijk zijn vruchten af te werpen. Langzaamaan hoef ik steeds minder vaak terug te keren op de slaapkamer van dreumeslief en slaapt hij vaak al voordat ik überhaupt een derde keer zijn kamertje op ga.

Consequent zijn en volhouden

Maar ik realiseer me ook dat we er nog niet zijn. “Het is belangrijk dat je consequent blijft en volhoudt. Een aanpak moet echt een paar weken volgehouden worden. In die weken zullen er periodes zijn waarin het niet lijkt te lukken. Houd dan vol, een terugslag laat juist zien dat een gewoonte aan het veranderen is.”

(bron: allesoverkinderen.nl)

Scheidingsangst: this too shall pass

Ik ben dus erg benieuwd of deze methode uiteindelijk gaat werken. Al weet ik zeker dat wanneer je mij dit over een tijdje vraagt de slaapproblemen vast wel over zullen zijn. Want zo gaat dat met fases. En daarom hoop ik dat ik straks, uitgeslapen en wel, kan zeggen: “this too shall pass. ”

Lees ook: Mama dagboek #39: dromen bedrog? Wakker houden kunnen ze je wel…

Heb jij dit ook (in mindere of in meerdere mate) meegemaakt met jouw kind? Heb je nog aanvullende tips? Ik hoor ze graag!